Podest ruchomy załadowczy to urządzenie (platforma) służące do podnoszenia ładunków w celu ich załadunku lub rozładunku, zazwyczaj o napędzie hydraulicznym, zamontowane na pojeździe.

Nazwa potoczna: winda / klapa załadowcza na samochodzie.

Wszystkie podesty załadowcze podlegają dozorowi technicznemu.

Jednak podest załadowczy o udźwigu do 250 kg z wyłączeniem podestów załadowczych służących do przemieszczania osób ustalono formę dozoru uproszczonego (urządzenia nie wymagają zgłoszenia do UDT i badań, ale należy zapewnić konserwację przez osoby posiadające odpowiednie uprawnienia).

Podest ruchomy przejezdny to maszyna przejezdna przeznaczona do przemieszczania osób na stanowiska robocze, na których wykonują prace z platformy roboczej, przy założeniu, że osoby te wchodzą i schodzą z platformy w jej jednym określonym położeniu dostępu; składa się co najmniej z platformy roboczej z elementami sterowniczymi, wysięgnika i podwozia; może występować w wersji przegubowej lub nożycowej.

Nazwa potoczna: kosz.

Wszystkie podesty ruchome przejezdne podlegają dozorowi technicznemu.

Dźwignik o ruchu prostoliniowym stacjonarny to urządzenie służące do pionowego przemieszczania obiektów, zwykle na niewielką wysokość, przy wykorzystaniu napędu elektrycznego, pneumatycznego lub hydraulicznego.

Nazwa potoczna: podnośnik samochodowy, stół technologiczny.

Dźwigniki o ruchu prostoliniowym stacjonarne – wszystkie podlegają dozorowi technicznemu.

Dźwignik o ruchu prostoliniowym przenośny to urządzenie służące do pionowego przemieszczania ładunków, zwykle na niewielką wysokość, przy wykorzystaniu napędu elektrycznego, pneumatycznego lub hydraulicznego, przystosowane do zmiany miejsca pracy przez przestawienie / przenoszenie za pomocą innych urządzeń lub ręcznie. Nazwa potoczna: podnośnik samochodowy.

Wszystkie dźwigniki o ruchu prostoliniowym przenośne podlegają dozorowi technicznemu; Jednak dźwigniki o ruchu prostoliniowym przenośne o udźwigu do 250 kg z wyłączeniem dźwigników o ruchu prostoliniowym przenośny w których przewidziano podczas ich eksploatacji wchodzenie osób na element przenoszący obciążenie lub przebywanie pod tym elementem ustalono formę dozoru uproszczonego (urządzenia nie wymagają zgłoszenia do UDT i badań, ale należy zapewnić konserwację przez osoby posiadające odpowiednie uprawnienia).

Dźwignik o ruchu nieprostoliniowym to urządzenie służące do przemieszczania ładunków, zwykle na niewielką wysokość, przy wykorzystaniu napędu zazwyczaj hydraulicznego, zamontowane na pojeździe.

Nazwa potoczna: na samochodach np. do wywozu śmieci – hakowiec, hak, bramowiec, brama.

Wszystkie dźwigniki o ruchu nieprostoliniowym podlegają dozorowi technicznemu.

Jednak dźwigniki o ruchu nieprostoliniowym o udźwigu do 250 kg z wyłączeniem dźwigników o ruchu nieprostoliniowym w których przewidziano podczas ich eksploatacji wchodzenie osób na element przenoszący obciążenie lub przebywanie pod tym elementem ustalono formę dozoru uproszczonego (urządzenia nie wymagają zgłoszenia do UDT i badań, ale należy zapewnić konserwację przez osoby posiadające odpowiednie uprawnienia).

Wózek jezdniowy podnośnikowy z mechanicznym napędem podnoszenia: jest to wózek z przymocowaną platformą, widłami lub innymi urządzeniami do manipulowania ładunkami, przystosowany do podnoszenia ładunku spaletyzowanego lub nie, na wysokość umożliwiającą składowanie i pobieranie ładunku, a także układanie w gniazdach i podejmowanie z gniazd. W związku z powyższym wózki, które nie posiadają mechanizmu podnoszenia (wózki unoszące, pchające, ciągnikowe) nie podlegają przepisom o dozorze technicznym. Przez napęd mechaniczny, należy rozumieć wszelkie rodzaje napędu (spalinowy, elektryczny, hydrauliczny) nie wymagające bezpośredniego działania siły mięśni ludzkich podczas wykonywania czynności podnoszenia ładunku.

Nazwa potoczna: wózek widłowy

Wszystkie wózki jezdniowe podnośnikowe z mechanicznym napędem podnoszenia podlegają dozorowi technicznemu.

Suwnica to dźwignica pracująca w ruchu przerywanym, złożona z przemieszczającej się najczęściej po torach konstrukcji nośnej i poruszającej się po niej wciągarki lub wciągnika, przeznaczona do przemieszczania ładunków w pionie i poziomie, w przestrzeni ograniczonej wysokością podnoszenia, skrajnymi położeniami toru jazdy wciągarki lub wciągnika oraz całej konstrukcji.

Suwnice – wszystkie podlegają dozorowi technicznemu.

Wciągnik to dźwignica przystosowana do pionowego podnoszenia ładunku najczęściej za pomocą liny lub łańcucha z wykorzystaniem elementu chwytnego zazwyczaj haka; przeznaczony do przemieszczania ładunków w pionie; konstrukcyjnie zazwyczaj przystosowane do jazdy po nieruchomym torze jezdnym w wersji stacjonarnej, zapewniającej pracę w jednym miejscu (bez możliwości przejazdu); obudowa mechanizmu podnoszenia stanowi jego konstrukcję nośną.

Wciągarka to dźwignica przystosowana do pionowego podnoszenia ładunku za pomocą liny lub łańcucha z wykorzystaniem elementu chwytnego zazwyczaj haka; przeznaczony do przemieszczania ładunków w pionie; konstrukcyjnie zazwyczaj przystosowane do jazdy po nieruchomym torze jezdnym w wersji stacjonarnej, zapewniającej pracę w jednym miejscu (bez możliwości przejazdu); zespół mechanizmów jest zabudowany na odrębnej konstrukcji nośnej, którą może stanowić rama stała, przesuwana lub przejezdna.

Nazwa potoczna: elektrowciąg.

Żuraw stacjonarny to dźwignica składająca się z zamontowanego na stałe do podłoża słupa, na którym osadzono wysięgnik wykonujący ruch obrotowy; kąt obrotu wysięgnika może być ograniczony parametrami żurawia, ale może też wynosić nawet pełne 360⁰; po obrotowym wysięgniku przemieszcza się wciągnik, będący podzespołem podnoszącym ładunek; żuraw stacjonarny nie musi posiadać słupa – wysięgnik może być przymocowany np. do ściany lub maszyny.

Nazwa potoczna: żurawik warsztatowy

Suwnice, wciągniki, wciągarki, żurawie stacjonarne – wszystkie podlegają dozorowi technicznemu; jednak dla wyżej wymienionych urządzeń transportu bliskiego o udźwigu do 250 kg z wyłączeniem urządzeń służących do przemieszczania osób, ustalono formę dozoru uproszczonego (urządzenia nie wymagają zgłoszenia do UDT i badań, ale należy zapewnić konserwację przez osoby posiadające odpowiednie uprawnienia; uprawnienia do obsługi nie są wymagane, należy jednak pamiętać o zapewnieniu właściwej obsługi zgodnie z dokumentacją urządzenia.

Również dla wciągników, wciągarek, żurawi stacjonarnych z napędem elektrycznym jednofazowym o udźwigu do 1000 kg oraz wciągników i wciągarek ogólnego przeznaczenia z napędem ręcznym wszystkich mechanizmów o udźwigu do 2000 kg ustalono formę dozoru uproszczonego (urządzenia nie wymagają zgłoszenia do UDT i badań, ale należy zapewnić konserwację przez osoby posiadające odpowiednie uprawnienia; uprawnienia do obsługi nie są wymagane, należy jednak pamiętać o zapewnieniu właściwej obsługi zgodnie z dokumentacją urządzenia.

Podest ruchomy przejezdny to maszyna przejezdna przeznaczona do przemieszczania osób na stanowiska robocze, na których wykonują prace z platformy roboczej, przy założeniu, że osoby te wchodzą i schodzą z platformy w jej jednym określonym położeniu dostępu; składa się co najmniej z platformy roboczej z elementami sterowniczymi, wysięgnika i podwozia; może występować w wersji przegubowej lub nożycowej.

Nazwa potoczna: kosz.

Wszystkie podesty ruchome przejezdne podlegają dozorowi technicznemu.

Żuraw przenośny (przeładunkowy) to dźwignica zamontowana na samochodzie ciężarowym pomiędzy kabiną kierowcy a skrzynią lub z tyłu pojazdu, służąca do załadunku towaru na samochód oraz jego rozładunku; w tym żurawie leśne służące do załadunku i rozładunku drewna (zalicza się tu również harvester’y i forwarder’y – specjalistyczne maszyny przeznaczone do zrywki lub/i transportu drewna).

Nazwa potoczna: dźwig do drewna, do zrywki (dotyczy harvester’ów i forwarder’ów)

Wszystkie żurawie przenośne (przeładunkowe) podlegają dozorowi technicznemu.

Jednak żurawie przenośne (przeładunkowe) o udźwigu do 250 kg z wyłączeniem żurawi służących do przemieszczania osób ustalono formę dozoru uproszczonego (urządzenia nie wymagają zgłoszenia do UDT i badań, ale należy zapewnić konserwację i obsługę przez osoby posiadające odpowiednie uprawnienia; uprawnienia do obsługi nie są wymagane przy urządzeniach z napędem ręcznym).

Żuraw samojezdny to dźwignica na podwoziu samochodu ciężarowego lub specjalnie skonstruowanym podwoziu samojezdnym, używana głównie do prac przeładunkowych i montażowych; składa się z wciągarek i wychylnego wysięgnika, co pozwala na podnoszenie i opuszczanie ciężaru oraz jego przemieszczanie.

Nazwa potoczna: dźwig.

Żuraw wieżowy to dźwignica składająca się z pionowego masztu montowanego na przejezdnym lub stacjonarnym podwoziu i wysięgnika poziomego lub nachylonego pod kątem do poziomu; żuraw wieżowy (zwany także budowlanym) podnosi ładunki na haku opuszczanym na linie z wysięgnika żurawia.

Żuraw szybkomontujący to dźwignica składająca się z pionowego masztu montowanego na przejezdnym lub stacjonarnym podwoziu i wysięgnika poziomego lub nachylonego pod kątem do poziomu; podnosi ładunki na haku opuszczanym na linie z wysięgnika żurawia; żuraw dolnoobrotowy, którego konstrukcja umożliwia przygotowanie do pracy w krótkim czasie bez użycia dodatkowych urządzeń. Nazwa potoczna: dźwig.

Żurawie – wszystkie podlegają dozorowi technicznemu.

Jednak żurawie o udźwigu do 250 kg z wyłączeniem żurawi służących do przemieszczania osób ustalono formę dozoru uproszczonego (urządzenia nie wymagają zgłoszenia do UDT i badań, ale należy zapewnić konserwację i obsługę przez osoby posiadające odpowiednie uprawnienia; uprawnienia do obsługi nie są wymagane przy urządzeniach z napędem ręcznym).

Naprawy i modernizacje urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu muszą być:
1. Uzgadniane z UDT – art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym

Uwaga: Z wyjątkiem naprawy urządzeń objętych dozorem technicznym uproszczonym lub oznaczonych przez wytwarzającego znakiem dozoru technicznego.

2. Wykonywane przez zakłady uprawnione przez UDT – zgodnie z art. 9 ustawy o dozorze technicznym.

Modernizacja to zmiana konstrukcji, zastosowanych materiałów lub parametrów technicznych urządzenia, a w przypadku urządzeń ciśnieniowych również automatyki zabezpieczającą lub jej podzespołów, w stosunku do pierwotnie ustalonych, jednak bez istotnych zmian charakterystyki lub przeznaczenia urządzenia, w stosunku do pierwotnie ustalonych

Repair to przywrócenie stanu zdatności użytkowej urządzenia technicznego.

Uwagi:
Chemiczne czyszczenie lub/i trawienie podlega tej samej procedurze uzgodnień jak każda naprawa.

Uzgodnienie modernizacji i naprawy jest dokonywane na pisemny wniosek zainteresowanego.

Do wniosku powinna być załączona dokumentacja (co najmniej w 2 egzemplarzach):

Dokumentacja techniczna do uzgodnienia modernizacji powinna zawierać:

1) ogólny opis urządzenia i zakres jego modernizacji,

2) wykaz zastosowanych dokumentów odniesienia,

3) rysunek urządzenia i rysunki elementów umożliwiające ocenę planowanej modernizacji oraz wykazy modernizowanych elementów i podzespołów, schematy elektryczne, hydrauliczne i pneumatyczne wg dokumentów odniesienia,

4) obliczenia wytrzymałościowe – jeżeli modernizacja wiąże się ze zmianą konstrukcji, materiałów lub parametrów urządzenia,

5) wyniki prób i inne dane techniczne umożliwiające sprawdzenie doboru elementów – jeżeli jest to uzasadnione zakresem modernizacji,

6) dokumentację techniczno-ruchową lub jej część obejmującą zmiany wynikające z modernizacji,

7) wykaz urządzeń zabezpieczających z podaniem ich typów – jeżeli objęte są zakresem modernizacji,

8) oraz w szczególności dla automatyki zabezpieczającej urządzenia ciśnieniowego:

1. w szczególnych przypadkach oryginalną dokumentację układu zabezpieczającego lub w razie jej braku, szczegółową dokumentację techniczną stanu istniejącego automatyki zabezpieczającej,
2. opis zakresu modernizacji,
3. analizę wpływu modernizacji automatyki zabezpieczającej,
4. dokumenty odniesienia,
5. parametry dopuszczalne urządzenia ciśnieniowego dotyczące automatyki zabezpieczającej, (np.ciśnienie w komorze paleniskowej, maksymalna temperatura spalin, minimalna ilość tlenu w spalinach itp.),
6. ogólny opis automatyki zabezpieczającej,
7. schematy technologiczne (np. P&ID– Piping & Instrumentation Diagram) – rysunek rozmieszczenia urządzeń automatyki zabezpieczającej na urządzeniu ciśnieniowym,
8. wykaz elementów automatyki zabezpieczającej z podaniem ich typów, wytwórców, oznaczeń technologicznych, zakresów pomiarowych i nastaw (np. wg załącznika nr 8 do instrukcji),
9. schemat logiczny (przy zastosowaniu sterowników programowalnych),
10. diagram przyczyn i skutków lub algorytm działania,
11. schematy elektryczne ideowe (w przypadku bardziej skomplikowanych układów również obwodowe),
12. opisy i wyjaśnienia niezbędne do zrozumienia w/w schematów.

Dokumentacja techniczna do uzgodnienia naprawy urządzeń transportu bliskiego powinna zawierać:

• ogólny opis urządzenia i zakres jego naprawy,
• rysunek urządzenia i rysunki elementów umożliwiające ocenę planowanej naprawy oraz wykazy elementów podlegających procesowi naprawy, schematów, podzespołów, obwodów,
• obliczenia wytrzymałościowe
• wyniki prób i inne dane techniczne umożliwiające sprawdzenie doboru elementów – jeżeli jest to uzasadnione zakresem naprawy;
• dokumentację techniczno-ruchową lub jej część obejmującą zmiany wynikające z naprawy,
• wykaz urządzeń zabezpieczających z podaniem ich typów – jeżeli objęte są zakresem naprawy

Wniosek o uzgodnienie naprawy urządzeń ciśnieniowych i bezciśnieniowych powinien zawierać odpowiednio:

• ogólny opis urządzenia i zakres jego naprawy,
• technologie mające zastosowanie przy naprawie poprzez:
  • przywołanie zatwierdzonych przez UDT dokumentów związanych z przeprowadzeniem naprawy lub modernizacji zgodnie z posiadanym uprawnieniem zakładu naprawiającego lub
  • ich opis, w przypadku nieuprawnionego przedsiębiorcy oraz stosowania technologii wykraczających poza zakres posiadanego uprawnienia,

• metody i zakres badań niszczących i nieniszczących, z określeniem kryteriów ich akceptacji.

Jeżeli modernizacja powinna być poprzedzona naprawą, to zainteresowany może złożyć jeden wspólny wniosek o uzgodnienie modernizacji i naprawy.

Sposób przeprowadzenia modernizacji i naprawy UDT określa na piśmie.

Opłatę za w/w czynności oblicza się według obowiązującej ustawowo stawki godzinowej pomnożonej przez liczbę godzin poświęconych na wykonanie tych czynności, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 27 listopada 2014 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie wysokości opłat za czynności jednostek dozoru technicznego.

Wykonawca ma obowiązek modernizować lub naprawiać urządzenie zgodnie z zatwierdzoną dokumentacją modernizacji lub uzgodnioną dokumentacją naprawy, a po ich wykonaniu wystawić poświadczenie z wykonanych prac, podpisane przez osobę odpowiedzialną za modernizację lub naprawę.

Po dokonanej modernizacji lub naprawie inspektor przeprowadza doraźne badania techniczne urządzenia i wydaje decyzję o dopuszczeniu do eksploatacji. Badanie doraźne mogą zostać przeprowadzone również przed lub w trakcie modernizacji lub naprawy, jeśli tak uzgodniono.

Przed przystąpieniem do eksploatacji urządzenia podlegającego dozorowi technicznemu eksploatujący za pośrednictwem portalu e-UDT zgłasza urządzenie do organu właściwej jednostki dozoru technicznego w celu uzyskania decyzji zezwalającej na eksploatację. Przed wydaniem takiej decyzji inspektor dozoru technicznego wykonuje, w obecności przedsiębiorcy lub osoby upoważnionej przez przedsiębiorcę, czynności dozoru technicznego m. in.:

• dokonuje badania stanu urządzenia, jego wyposażenia i oznakowania,
• przeprowadza próby techniczne przed uruchomieniem urządzenia oraz w warunkach jego pracy.

Po wykonaniu badania inspektor sporządza protokół wykonania czynności dozoru technicznego, którego odbiór potwierdza podpisem przedsiębiorca lub osoba przez niego upoważniona. Od 04.10.2021 w przypadku badań odbiorczych lub czynności poprzedzających wydanie pierwszej decyzji zezwalającej na eksploatację Urząd Dozoru Technicznego będzie wydawał dokumenty (protokoły i decyzje) wyłącznie w formie elektronicznej i udostępniał je na platformie eUDT (eudt.gov.pl). Dla Eksploatujących niekorzystających z portalu będą przygotowywane wydruki oryginalnych dokumentów elektronicznych i odsyłane pocztą po badaniu wraz z dokumentacją urządzenia w formie papierowej o ile taka została przedłożona. Przedsiębiorca, u którego są wykonywane czynności dozoru technicznego, jest obowiązany zapewnić bezpieczne warunki do sprawnego ich wykonania oraz przechowywać zbiór protokołów dotyczących danego urządzenia technicznego, zwany „księgą rewizyjną urządzenia”.